Xe điện - căng thẳng thương mại mới Mỹ - Trung
Tập 11 Người kể chuyện tình lên sóng với màn tranh tài của Leo Minh Tuấn, Trần Minh Dũng và Nguyên Yunie. Ba thí sinh tái hiện loạt ca khúc nổi tiếng của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ trên sân khấu, dưới sự đánh giá của dàn giám khảo gồm danh ca Thái Châu, NSƯT Vân Khánh và ca sĩ Dương Hồng Loan. Trong đêm thi, Trần Minh Dũng chọn ca khúc Mái tranh chiều để tranh tài. Anh tái hiện lại giai đoạn nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ đang sinh sống và làm việc nơi xứ người, nhưng trái tim vẫn hướng về quê hương, xứ sở. Nam nhạc sĩ luôn muốn những sản phẩm của mình mang đậm hình ảnh bình dị của đất nước.Thành công gợi lên hình ảnh của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ, Trần Minh Dũng nhận được lời khen ngợi từ NSƯT Vân Khánh. Cô cho rằng nam thí sinh đã hoàn thành tốt bài thi, từ phần hát cho đến diễn xuất. Nữ giám khảo chia sẻ thêm: “Phải nói rằng bạn rất khôn khéo khi chọn ca khúc Mái tranh chiều vì rất phù hợp với chất giọng của bạn. Khi bạn cất lên câu đầu tiên thôi, nghe tê tái luôn”.Đối với Dương Hồng Loan, nam thí sinh đã khôn khéo khi chọn một ca khúc phù hợp và có sự đầu tư tìm hiểu về tiết mục. Nữ giám khảo đánh giá đàn em thể hiện tự nhiên, như một người đang kể chuyện trên sân khấu làm cô nghẹn ngào. “Tôi không biết nói gì hơn ngoài chúc mừng bạn với một tiết mục rất nhiều cảm xúc”, Dương Hồng Loan nhận xét.Riêng danh ca Thái Châu, ông không kiềm được nước mắt vì sự đồng cảm với những người con xa quê hương, nhất là khi không được đoàn viên cùng gia đình trong những ngày tết. “May là tôi đang ở trên quê hương của mình. Đừng nói chi những người đang ở đất lạ quê người, nếu nghe bạn hát thì làm sao mà chịu nổi”, nam nghệ sĩ bật khóc. Ông nghẹn ngào: “Nghe Dũng hát, tôi không cầm lòng được. Bạn hát rất hay, thể hiện trọn vẹn tình cảm, ý nghĩa mà nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ đã gửi gắm trong ca khúc. Dũng luyến láy theo hợp âm nghe da diết, tình cảm. Có lúc, tôi cảm giác như bạn đang nói chuyện với cuộc đời và làm người nghe rung động”. Thể hiện thành công ca khúc Mái tranh chiều, Trần Minh Dũng nhận hai điểm 10 từ giám khảo Thái Châu và Dương Hồng Loan.'Gỡ vướng' cho Hà Nội bằng luật Thủ đô sửa đổi?
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Ăn trứng ba ba có giúp tăng cường sinh lý nam?
Những năm gần đây, xu hướng "xanh hóa" giao thông phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Các hãng xe không chỉ mang đến dòng xe thuần điện mà còn tập trung phát triển xe lai xăng-điện (hybrid) như giải pháp an toàn và khả thi trong bối cảnh hạ tầng chưa đồng bộ.Kia là một trong những thương hiệu tiên phong khi sớm bổ sung các phiên bản hybrid (HEV) cho mẫu xe gia đình Kia Sorento. Đặc biệt, hãng xe Hàn Quốc cũng là một trong số ít thương hiệu ô tô ở phân khúc xe phổ thông mang đến cả tùy chọn xe Plug-in Hybrid (PHEV) cho khách hàng lựa chọn. Đây là kiểu xe hybrid "gần" với xe thuần điện nhất ở thời điểm hiện tại.So với các phiên bản xe Sorento Hybrid thường, Sorento Plug-in Hybrid có cấu tạo chung và cơ chế hoạt động khá tương đồng. Theo đó, hệ truyền động vẫn sẽ bao gồm một động cơ xăng (dung tích 1.6 lít sản sinh công suất 178 mã lực và mô men xoắn 265 Nm) kết hợp cùng mô-tơ điện (công suất 90hp, mô men xoắn 304Nm) và hộp số tự động 6 cấp. Ngoài ra, các phiên bản đều sử dụng kèm pin Lithium-ion polymer.Tuy nhiên, trên phiên bản Sorento Plug-in Hybrid có thiết kế cổng sạc pin riêng biệt. Điều này đồng nghĩa với việc ngoài khả năng tự sạc như các xe HEV thông thường, xe còn có thể sạc thông qua cổng sạc ngoài tại các trạm sạc công cộng hay bộ sạc tiêu chuẩn kèm theo. Bên cạnh đó, dung lượng pin trên phiên bản PHEV ở mức 13,8 kWh, lớn hơn nhiều so với các phiên bản HEV thông thường, chỉ 1,49 kWh.Ngoài ra, mô-tơ điện trên phiên bản PHEV cũng cho sức mạnh vượt trội, đạt 90 mã lực (trong khi các phiên bản hybrid thường, mô-tơ điện chỉ đạt sức mạnh 60 mã lực). Nhờ đó, ngoài hỗ trợ động cơ đốt trong, mô-tơ điện trên phiên bản Sorento Plug-in Hybrid còn có thể vận hành độc lập như một ô tô điện thông thường, với quãng đường lên đến 71 km.So với các mẫu xe điện hiện nay, con số này có thể không đáng kể. Tuy nhiên, với một mẫu xe lai xăng - điện, khả năng di chuyển hoàn toàn bằng động cơ điện với quãng đường như trên rất ấn tượng. Điều này đáp ứng nhu cầu di chuyển hàng ngày ở đô thị mà không cần tới xăng, giúp khách hàng tiết kiệm đáng kể chi phí sử dụng.Một ưu thế khác trên phiên bản Kia Sorento Plug-in Hybrid là hệ khung gầm đầm chắc, cứng vững hơn so với các phiên bản khác. Điều này một phần đến từ trọng lượng bổ sung từ bộ mô-tơ và pin lớn, giúp xe di chuyển rất ổn định, đặc biệt trên các cung đường xấu.Đặc biệt, trong nhóm xe gia đình 7 chỗ tại Việt Nam, Kia Sorento Hybrid hiện là mẫu xe có giá bán dễ tiếp cận nhất. Cụ thể, phiên bản Kia Sorento Plug-in Hybrid đang được THACO AUTO phân phối với 2 tùy chọn nội thất, có giá lần lượt 1,399 tỉ đồng (nội thất đen) và 1,499 tỉ đồng (nội thất nâu). Riêng hai phiên bản Sorento Hybrid thường (HEV) có giá lần lượt 1,229 tỉ đồng và 1,329 tỉ đồng. Dịp cuối năm, mẫu xe Hàn Quốc còn được ưu đãi lên đến 80 triệu đồng với phiên bản Sorento Hybrid Premium; 72 triệu đồng đối với phiên bản Sorento Hybrid Signature. Riêng các phiên bản Sorento Plug-in Hybrid có mức giảm cao hơn là 75 triệu đồng với phiên bản Signature và 110 triệu đồng với phiên bản Premium.Ngoài ra, khách mua Kia Sorento HEV/PHEV (áp dụng cho tất cả các phiên bản) trong thời gian ưu đãi và hoàn tất thủ tục nhận xe trước ngày 10.1.2025 sẽ nhận thêm phiếu tham gia rút thăm trúng thưởng, với cơ hội sở hữu nhiều phần quà giá trị như: voucher du lịch Hàn Quốc, viên kim cương PNJ hay voucher dịch vụ chăm sóc xe. Tổng giá trị giải thưởng lên đến 490 triệu đồng.Sở hữu nhiều ưu thế vượt trội, Kia Sorento Hybrid (HEV và PHEV) là mẫu xe đáng cân nhắc cho khách hàng có nhu cầu tìm mua một mẫu xe gia đình hiện đại, ưa thích trải nghiệm công nghệ mới. Đặc biệt, với những ai yêu thích công nghệ "xanh", Kia Sorento PHEV - phiên bản xe lai xăng - điện có khả năng cắm sạc với nguồn điện dân dụng là lựa chọn hợp lý.
Ngày 27.1, Đội CSGT số 2 thuộc Phòng CSGT Công an tỉnh Bình Phước đã phát hiện xe khách giường nằm nhồi nhét khách quá số người quy định.Theo đó, khoảng 10 giờ 30 cùng ngày, Đội CSGT số 2 thuộc Phòng CSGT Công an tỉnh Bình Phước lập chốt xử lý vi phạm giao thông trên đường ĐT.741, đoạn qua xã Tiến Hưng, TP.Đồng Xoài. Thời điểm này, lực lượng CSGT phát hiện xe khách giường nằm BS 60H-153.64 do tài xế Trần Hữu Đ. (44 tuổi, ngụ tỉnh Đồng Nai) điều khiển chạy tuyến cố định TP.Long Khánh (Đồng Nai) - TX.Phước Long (Bình Phước) có dấu hiệu vi phạm nên đã cho dừng xe để kiểm tra.Qua kiểm tra, lực lượng CSGT đã phát hiện tài xế nhồi nhét khách, chở quá 5 người theo quy định (51/46). CSGT đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với tài xế, đồng thời yêu cầu phải có trách nhiệm chuyển số khách chở quá quy định qua xe khác để tiếp tục hành trình.Trước đó, khoảng 20 giờ ngày 26.1, Đội CSGT số 1 thuộc Phòng CSGT Công an tỉnh Bình Phước, phát hiện tài xế Bùi Văn T. (39 tuổi, ngụ tỉnh Đồng Nai) điều khiển xe ô tô bán tải BS 74C-064.04 lưu thông trên quốc lộ 13, đoạn qua TT.Tân Khai (H.Hớn Quản, tỉnh Bình Phước) vi phạm nồng độ cồn. Kiểm tra trên xe, lực lượng công an đã phát hiện 53 kg pháo lậu các loại.Ngay sau đó, Đội CSGT số 1 đã bàn giao tang vật và người vi phạm cho Công an H.Hớn Quản để xử lý theo thẩm quyền.
Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn nhận danh hiệu Anh hùng Lao động lần 2
Chiều 25.1, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho biết, trong ngày thứ hai kỳ nghỉ tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, toàn quốc xảy ra 53 vụ tai nạn giao thông, làm chết 25 người, bị thương 47 người (giảm 30 vụ, giảm 18 người chết, giảm 20 người bị thương so với năm 2024).Lực lượng cảnh sát giao thông các địa phương đã kiểm tra, phát hiện xử lý 7.855 trường hợp vi phạm ở lĩnh vực giao thông đường bộ, tạm giữ 74 xe ô tô, 2.618 xe mô tô, 88 phương tiện khác, tước 344 giấy phép lái xe các loại. Trong đó, vi phạm nồng độ cồn xử lý 2.106 trường hợp; vi phạm về tốc độ 1.808 trường hợp; chở hàng quá tải trọng 16 trường hợp; quá khổ giới hạn 4 trường hợp; chở quá số người quy định 58 trường hợp; vi phạm ma túy 9 trường hợp...Trên đường thủy, lực lượng cảnh sát giao thông đã kiểm tra, phát hiện xử lý 7 trường hợp vi phạm, phạt tiền 45 triệu đồng; đường sắt đã kiểm tra phát hiện, xử lý lập biên bản 2 trường vi phạm, phạt tiền 1 triệu đồng.Cục Cảnh sát giao thông cho biết, trong ngày 27 tết Nguyên đán, tại TP.Hà Nội, TP.HCM và các địa phương giáp ranh không xảy ra ùn tắc giao thông kéo dài và tai nạn giao thông nghiêm trọng.Trước đó, trong ngày đầu kỳ nghỉ tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, toàn quốc xảy ra 47 vụ tai nạn giao thông, làm 27 người chết, 31 người bị thương (so với cùng kỳ năm 2024 giảm 33 vụ, giảm 16 người chết, giảm 26 người bị thương).Như vậy, tính đến nay, đã có 52 người chết trong kỳ nghỉ tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
